Wzór użytkowy i przykłady wzoru użytkowego
Zgodnie z ustawową definicją, wzór użytkowy to nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotów o trwałej postaci. Wzór użytkowy a wynalazek? Są to pojęcia pokrewne, choć nie tożsame. Nie bez powodu ten pierwszy określa się czasem mianem małego wynalazku. Upraszczając można powiedzieć, że uzyskanie ochrony wzoru użytkowego jest nieco łatwiejsze niż wynalazku. Inaczej niż przy wynalazkach, Urząd Patentowy nie bada bowiem, czy wzór użytkowy to rozwiązanie oczywiste w świetle stanu techniki. Czyli jest o wiele łatwiej. Jednak coś za coś. Swoistą "ceną" za to ułatwienie jest chociażby czas ochrony. Prawo na wzór użytkowy trwa bowiem dwa razy krócej, aniżeli przyznawany na wynalazek patent.
Przykłady wzoru użytkowego? Jest ich bardzo wiele. Zarejestrowano już m.in. rower, pudełko na cukierki, stolik, zegar wahadłowy, zapalniczkę, monitor, sześć zaginarek, kilkadziesiąt różnego rodzaju paneli i ekranów, ponad sto lamp, przeszło trzydzieści okien i całe mnóstwo innych przedmiotów (w tym mechanizmów i urządzeń, a także opakowań i obudów). Wszystkie one spełniają definicję wzoru zawartą w ustawie - Prawo własności przemysłowej. Wzorem użytkowym stały się też: zamek do drzwi, kocioł wodny centralnego ogrzewania, oprawka kredki kosmetycznej z mechanizmem wysuwania sztyftu, but rehabilitacyjny, uchwyt grzejnika, słój, panel sterowania, pondośnik wózkowy, zacisk elektryczny, wieszak na okrycia, sadzarka, woreczek z zapięciem strunowym, podajnik papieru, kombajn do zbioru owoców, młot elektryczny, oprawa oświetleniowa, elementy rurowe do zjeżdżalni wodnych, zamknięcie do opakowania kartonowego, kotwa dystansowa, listwa przypodłogowa czy maskująca, siedzenie rowerowe, ościeżnica i skrzydło okna, wentylator osiowy, lustro ścienne i in. Przykłady konkretnych zgłoszeń można znaleźć tutaj.
Jak widać, nie zawsze trzeba starać się o patent na wynalazek, aby zapewnić sobie ochronę. Zwłaszcza, że o wzór można walczyć potem w sądzie (wedle ogólnych reguł - pozew, apelacja i ewentualnie skarga kasacyjna). Jeśli zatem zajmujecie się Państwo produkcją lub sprzedażą przedmiotów użytkowych, warto poważnie rozważyć, czy nie byłoby opłacalne uzyskanie na nie wyłączności.
Warto pamiętać, że wzór użytkowy to nie to samo, co wzór przemysłowy, a tym bardziej - znak towarowy.
Jeśli zdecydowali się Państwo na usługi rzecznika patentowego (np. chcielibyście dowiedzieć się, jakie opłaty wiążą się z ochroną wzoru użytkowego), proszę o kontakt.