Art. 943 Kodeksu pracy (zakaz mobbingu) - komentarz

Spis treści

Art. 943. § 1. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi.

§ 2. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

§ 3. Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

4. Pracownik, który doznał mobbingu lub wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

§ 5. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, o której mowa w § 2, uzasadniającej rozwiązanie umowy.

[Zastrzeżenie]

Komentowany przepis obowiązuje od początku 2004 r. Uzyskanie odszkodowania czy zadośćuczynienia za zdarzenia wcześniejsze jest na podstawie art. 943 niemożliwe.

Zadośćuczynienie i odszkodowanie to nie to samo, a roszczenia przewidziane w par. 3 i par. 4 mają różny charakter. Zadośćuczynienie przysługuje temu, kto został pokrzywdzony, a więc poniósł jakiś uszczerbek, którego nie sposób wyliczyć. Zniszczone zdrowie, zszargane nerwy, nadszarpnięta reputacja - to obiegowe określenia typowych postaci krzywdy. Szkodę natomiast da się - lepiej lub gorzej, ale jednak - wyliczyć. W przypadku rozwiązania umowy o pracę będzie to przede wszystkim nieuzyskane wynagrodzenie.

W par. 2 mamy przykład definicji legalnej.

Rozstrzyganiem sporów związanych z mobbingiem zajmują się sądy powszechne. Najpierw zatem trzeba wnieść pozew. Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja, zaś od wyroku sądu drugiej instancji niekiedy można jeszcze popróbować skargi kasacyjnej.

Niekiedy zamknięcie tematu w ramach sprawy cywilnej stanie się prawdziwym marzeniem pracodawcy. Pamiętajmy bowiem, że mobbing jest pojęciem dosyć pojemnym i czasem dopuszczający się go popełnia przestępstwo. Przykładowo, kto wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (art. 218 Kodeksu karnego). Podobnie kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 (art. 190 Kodeksu karnego). Itd.

Mobbing może też wiązać się ze zniesławieniem pracownika.

Tę samą co w par. 3 konstrukcję ("prawo dochodzenia od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę") przyjęto w art. 183d Kodeksu pracy. Tam mowa jest o zakazie dyskryminacji, oba przepisy regulują więc pokrewną tematykę.

Pytania?

Ostatnia aktualizacja: 7 marca 2020 r.